گیتار یاماها : نگاه به ۵۰ سال گذشته

مقدمه

در طول ۵۰ سال گذشته، گیتارهای یاماها به یکی از برجسته‌ترین تولیدکنندگان گیتار در جهان تبدیل شده‌اند. این مقاله به بررسی تاریخ گیتارهای یاماها از اوایل دهه ۱۹۶۰ تا به امروز می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این شرکت ژاپنی توانسته است با تولید سازهای موسیقی با کیفیت بالا و ارزش ویژه، جایگاه ویژه‌ای در صنعت گیتار به دست آورد.

آغاز تولید گیتارهای یاماها

یاماها به‌طور عجیبی در صنعت گیتار یک نیشه منحصر به فرد دارد. این شرکت که ۵۰ سال حضور خود در بازار آمریکا و صادرات به سایر کشورها را جشن می‌گیرد، گیتارهایی تولید کرده است که به تعداد قابل توجهی فروخته شده و توجه بازیکنان مشهور و حرفه‌ای را جلب کرده‌اند.

با این حال، موفقیت گیتار های یاماها بیشتر تحت تأثیر شهرت آن‌ها برای کیفیت بالا و ارزش فوق‌العاده‌ای است که سازهای آن‌ها ارائه می‌دهند تا تحت تأثیر از این استعدادهای رایجی که معمولاً فروش گیتار را انجام می‌دهند، قرار نگیرد. به عبارت دیگر، یاماها به طور آرام و بی‌صدا نیازهای نوازندگان از مبتدی تا حرفه‌ای را برآورده کرده‌ در حالی که ساز های مدرن دیگر توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده‌اند.

تأسیس یاماها و آغاز تولید گیتار

اگرچه یاماها در اصل در سال ۱۸۸۷ برای تولید پیانو و ارگ تأسیس شد، اما تا دهه ۱۹۴۰ به تولید گیتارها نپرداختند. تولید گیتارهای اولیه یاماها مدل‌های کلاسیک نایلونی بودند و این گیتارها تنها توسط فروشندگان در داخل ژاپن به فروش می‌رسیدند. این وضعیت تا دهه ۱۹۶۰ ادامه داشت.

بیتل‌مانیا فرصت طلایی یاماها

در دهه ۱۹۶۰، جهان به فوریتی به شدت تحت تأثیر بیتل‌مانیا قرار گرفت و تقاضای بیشتری برای گیتار ایجاد شد. ایالات متحده به ویژه تحت تأثیر قرار گرفت و شرکت‌های گیتار محلی تلاش کردند تا با تقاضای افزایش یافته برای گیتار ، تولید را بیشتر کنند. برای رضایت مشتریان، به ویژه کسانی که بودجه متوسط داشتند، فروشندگان به تولیدکنندگان آسیایی مراجعه کردند تا با ساز های مقرون به صرفه و ارزان قیمت نیازهای مشتریان را براورده کنند.

افزایش فوق‌العاده تقاضا برای گیتارها به یاماها به شدت کمک کرد. این شرکت در حقیقت بیش از دو دهه تجربه در ساخت گیتار داشت و تصمیم به استفاده از این فرصت‌های جدید با تمام قوا گرفت. در سال ۱۹۶۶، یاماها اولین مدل‌های صادراتی خود را به فروش می‌رساند که شامل مدل‌های گیتارهای کلاسیک G50، G60، G80، G100، G120 و G150 بودند و تمامی آن‌ها در کارخانه یاماها در هاماماتسو تولید می‌شدند.

قیمت‌های خرده فروشی این مدل‌ها از ۴۹ تا ۱۰۹ دلار بود. همین سال، یاماها کارگاه سفارشی اختصاصی را برای تولید بهترین ساز ها که می‌توانستند بسازد تاسیس کرد و همکاری با متخصصان خارجی را آغاز کرد. اولین همکاری آنها با تولید کننده گیتار اسپانیایی، ادواردو فرر، بود که به یاماها کمک کرد تا طرح‌های مدل‌های گیتار کلاسیک خود را بهبود بخشد. این امر منجر به توسعه مدل‌های GC5، GC7 و GC10 شد که در سال ۱۹۶۷ معرفی شدند.

گیتار های یاماها در دهه 1960

همزمان با این اقدامات در دهه ۱۹۶۰، یاماها تولید خود را گسترش داد و مدل‌های اسپرت، استیل و الکتریکی از جمله گیتارهای بیس را نیز ارائه کرد. گیتارهای کلاسیک و خط جدید استیل آنها که شامل مدل‌های dreadnought FG150 و FG180 (نیز در سال ۱۹۶۶ معرفی شدند و به ترتیب به قیمت‌های ۹۹.۵۰ و ۱۱۹.۵۰ دلار به فروش می‌رسیدند)، در ایالات متحده به تعداد زیادی فروخته شدند. اما گیتارهای الکتریک اولیه و بیس‌های این شرکت فقط در ژاپن توزیع می‌شدند. مدل‌های الکتریک شامل گیتارهای جامد SG2، SG3، SG5 و SG7 و بیس SB-2 جسم جامد بودند.

در دهه ۱۹۶۰ همانند دیگر گیتارهای الکتریک تولید شده در ژاپن، گیتارهای الکتریک اولیه یاماها دارای شکل بدن متمایز و رادیکال بودند، به ویژه SG5 و SG7 با منحنی‌های چشمگیر، شاخه بالای کم و شاخه زیری سبک و همچنین برشی بلند. حتی بیشتر از این، پل، ویبراتو و پیکاپ‌ها (که شامل یک جفت پیکاپ مفرد در پل است که در گیتارهای SG3 و SG7 در یک کناره قرار گرفته‌اند) به طراحی خود یاماها بودند.

در همان زمان، صحنه موسیقی موج سرف در ژاپن هنوز هم پرقدرت بود و بسیاری از گروه‌های سرف ژاپنی به مدل‌های جدید الکتریک یاماها علاقه داشتند. این گیتارها هنوز هم در ژاپن دارای طرفداران زیادی هستند. مواد، صنایع دستی و قابلیت نواختن گیتارهای استیل و نایلون یاماها در زمان‌های دیرتر و اوایل دهه ۱۹۷۰ به طور قابل توجهی بهتر از اکثر سایر سازهای اقتصادی ارزان قیمتی بودند که در آخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰ به فروش می‌رسیدند.

بنابراین، گیتارهای یاماها یک انتخاب بسیار محبوب برای مبتدیان بودند، همچنین برای نوازندگان حرفه‌ای که می‌خواستند یک ابزار صدایی آکوستیک اضافی ارزان قیمت داشته باشند. احتمالاً اولین نمایش بزرگ برای گیتار یاماها در ایالات متحده زمانی بود که کانتری جو مک‌دونالد در دومین روز جشنواره وودستاک ۱۹۶۹ با گیتار FG-150 یاماها فقط همراه با یک گیتار FG-150 یاماها به تنهایی نمایش خود را اجرا کرد. این گیتار متعلق به یک تکنسین صحنه بود که آن را به اجرا کننده داده بود که مک‌دونالد برای اجرای غیرمنتظره‌ای از قبل از ورود سانتانا به صحنه، اجرا کند.

اگرچه گیتار در تصویر فیلمی از اجرای مک‌دونالد در مستند وودستاک به ندرت قابل مشاهده است، اما نام یاماها در بسیاری از عکس‌های گرفته شده از مک‌دونالد، از جمله عکس معروفی است که توسط جیم مارشال گرفته شد و به مطبوعات توزیع شد، واضح بود.

گسترش و توسعه گیتار های یاماها

در اواخر دهه ۱۹۶۰، یاماها خط گیتارهای خود را به طور قابل توجهی گسترش داد. مهم‌ترین توسعه‌ای که اتفاق افتاد، معرفی چندین مدل آکوستیک با کیفیت بالا بودند که از جنس جامد تولید می‌شدند. FG-500 اولین مدل آکوستیک استیل این شرکت با یک صفحه بالایی از جنس اسپروس جامد بود، که بعدها توسط مدل‌های FG-1500 و FG-2000 با صفحه اسپروس جامد و پشت و لبه‌های جاکاراندا جامد جایگزین شد. گیتار آکوستیک اصلی باب سگر در تئاتر ایالات متحده از FG-1500 بود، و جیمز تیلور نیز اغلب در این دوره از اجراهای زنده و در استودیو از FG-2000 استفاده می‌کرد.

به دلیل موفقیت گیتارهای آکوستیک‌شان، یاماها شروع به صادرات مدل‌های الکتریک به خارج از ژاپن کردند. SG-40 و SG-45 که دارای طراحی سینگل-کاتاوی با گذرگاه دوتایی، دو پیکاپ هامباکر و دسته‌ی متصل مانند یک Les Paul بودند، اولین مدل‌های الکتریک یاماها بودند که به طور رسمی به سواحل ایالات متحده در سال ۱۹۷۲ وارد شدند. مدل‌های دابل کاتاوی کم هزینه‌تر SG-30 و SG-35 در سال ۱۹۷۳ وارد شدند، و مدل‌های پرتابل SG-90 و SG-175 با طراحی خیلی جذاب‌تر در سال ۱۹۷۴ عرضه شدند. هیچ‌کدام از مدل‌های SG تا آن زمان تأثیر زیادی در بازار آمریکا نداشتند.

برای جلب توجه به گیتارهای الکتریک خود، یاماها در سال ۱۹۷۵ به کارلوس سانتانا مراجعه کرد و پیشنهاد کرد تا یک ساز سفارشی برای آنها بسازد. کارگاه سفارشی یاماها یک مدل SG-175 با نقشه‌ای بزرگ از شکل بودایی در پایین بدن برای سانتانا ساخت، و این گیتار تبدیل به ساز اصلی سانتانا در طول دهه ۱۹۷۰ شد. اجرای سانتانا در برنامه Saturday Night Live در سال ۱۹۷۷، به ویژه زمانی که او نت بلندی را در آهنگ “Europa” نگه داشت، به افزایش چشمگیری در معرفی یاماها به گیتاریست‌ها به عنوان تولید کننده ساز با کیفیت بالا انجامید.

اگرچه سانتانا بی‌تردید از گیتار سفارشی یاماها SG-175 خود لذت می‌برد، اما او نیز متوجه نقاط زیادی شد که گیتار می‌توانست بهبود یابد و با یاماها همکاری کرد تا ایده‌های خود را توسعه دهد.

شهرت و معروفیت بیشتر

این همکاری منجر به ایجاد مدل‌های جدیدی شد که به تدریج به نظر نوازندگانی جهانی پیانو همچون التون جان و گرگ اولمن در آلمان جلب این مدل‌ها شد. این مدل‌ها شامل گیتارهای SG-1500، SG-2000 و SG-3000 با بدن جاکاراندا چوبی بودند که با توجه به تحقیقات انجام شده توسط یاماها و سانتانا، با استفاده از چند لایه از چوب‌ها و فناوری‌های جدید و متریال‌ها ساخته شده‌اند. این مدل‌ها از پیکاپ‌های اختصاصی سانتانا با نام Maxi-Mid، Maxi-Mid II و Powerdrive و همچنین از دسته‌ی متصل، یک تایمر و یک ترمولا استفاده می‌کردند.

یاماها در همین زمان مدل‌های الکتریک SG-70 و SG-90 را با گنجایش یک پیکاپ هامباکر ۲-آبجکتیو با تعادل پایین و طراحی مشابه Les Paul، با تن‌گشت می‌خرد و دسته‌ی متصل با مدل‌های SE-200 و SE-350 تعمیر کردند. گیتار SG-1000 تبدیل به ابزار اصلی گیتاریست‌های مشهوری چون المکولم، روبن فورد و هانک ماروین شد. در این دوره، گیتارهای یاماها به طور روزافزون در محل‌هایی چون استودیوهای ضبط آلمان، مکزیک، آرژانتین، اسپانیا و برزیل ظاهر شدند.

بعد از این، یاماها به طور قابل توجهی خط گیتارهای الکتریک خود را گسترش داد و مدل‌های دیگری را معرفی کرد. در اوایل دهه ۱۹۸۰، گیتارهای تازه‌ای چون SE-612 و SE-635 با استفاده از پیکاپ‌های با نام‌های WRH و گلدن‌أکتیو و دسته‌ی متصل با اکتیویتورهای انتخابی و افکتورها را عرضه کردند.

در اوایل دهه ۱۹۸۰، یاماها با همکاری با گرگ المن، یک گیتار اسپرت الکتریکی به نام RGX1 را عرضه کردند. هدف از ساخت این گیتار این بود که توجه نوازندگان را به خود جلب کند، به ویژه نوازندگان استایل هارد راک و متال. در آغاز دهه ۱۹۸۰، این گیتارها به خاطر طراحی خاص بدن، دسته باریک تر، و تنظیم سریع زمانی که اجراها نیاز داشتند جلب توجه می‌کرد. گیتارهای RGX ادامه‌ی تولید داشتند و به مدل‌های متعددی تبدیل شدند.

در ادامه، یاماها مدل‌های دیگری را نیز معرفی کرد، از جمله گیتارهای هنری سفارشی و تازه‌تر SG1000S، SG2000S، و SG3000S با بدن مستحکم و کاملاً دست‌کاری شده.

این مدل‌ها برای نوازندگان حرفه‌ای و علاقه‌مندان به صدایی حرفه‌ای ساخته شد و با پیکاپ‌های اختصاصی و متنوعی که قادر به تنظیم و کنترل صدا بودند، تجربه‌ی یک اجرای بی‌نظیر را فراهم می‌کرد.

یاماها به مرور زمان به تولید انواع مدل‌های گیتارهای الکتریک، آکوستیک، کلاسیک و بیس ادامه داد، همچنین سازهای متفاوتی را با انواع و ویژگی‌های مختلف توسعه داد تا تأسیس‌گذار بزرگی در بازار جهانی گیتار

باشد.

گیتارهای یاماها به عنوان سازهای با کیفیت و قابل اعتماد شناخته می‌شوند و مورد توجه بسیاری از نوازندگان در سراسر جهان قرار دارند.