پیانو دیجیتال
پیانو اکوستیک
ویولن و ویولن سل (یا چِلو) هر دو از محبوب ترین و شناخته شده ترین سازهای خانواده‌ی زهی-آرشه‌ای هستند. با وجود شباهت‌های ظاهری، این دو ساز تفاوت‌های بنیادین و چشمگیری در اندازه، صدا، نحوه نواختن و نقش در موسیقی دارند. درک این تفاوت‌ها برای علاقه‌مندان به موسیقی کلاسیک و هنرجویان این سازها ضروری است. در این مقاله به بررسی دقیق و کامل تفاوت ویولن و ویولن سل میپردازیم.
تفاوت ویولن و ویولن سل در اندازه و ظاهر
- ویولن: کوچک‌ترین عضو خانواده ویولن‌ها است (به جز ویولا که کمی بزرگتر است) و دارای بالاترین گستره صوتی است. طول تقریبی ویولن حدود 60 سانتی‌متر است و به دلیل اندازه کوچک، حمل و نقل آن آسان‌تر است و معمولاً زیر چانه و روی شانه چپ نوازنده قرار می‌گیرد.
- ویولن سل: به طور قابل توجهی بزرگتر و سنگین تر از ویولن است و طول آن به حدود 120 سانتی‌متر می‌رسد. اندازه‌ی بزرگتر آن باعث تولید صداهای بم‌تر و حجیم‌تر می‌شود. دارای یک پایه‌ی فلزی در قسمت پایینی است که روی زمین قرار می‌گیرد. برای نواختن آن، نوازنده می‌نشیند و ساز را بین زانوهای خود قرار می‌دهد و از یک پایه فلزی در انتهای آن برای تکیه دادن به زمین استفاده می‌کند.
مقایسه ویولن و ویولنسل در صدا و دامنه صوتی
- ویولن: دارای زیرترین صدا در میان سازهای زهی-آرشه‌ای استاندارد ارکستر است و نقش “سوپرانو” را ایفا می‌کند. ویولن صدایی زیر، شفاف و درخشان دارد و معمولاً برای نواختن ملودی‌ها در ارکستر و موسیقی مجلسی استفاده می‌شود. دامنه صوتی آن نیز از نت سل زیر دو (G3) تا حدود نت لا بالای هفت (A7) گسترده است و نت‌های آن عمدتاً در “کلید سل” نوشته می‌شوند.
- ویولن سل: گستره صوتی آن بم‌تر است و به همین دلیل معمولاً نقش “تنور” یا “باس” را در هارمونی ایفا می‌کند. صدای آن یک اکتاو کامل بم‌تر از ویولا است. دامنه صوتی آن نیز از نت دو دو اکتاو زیر دو میانی (C2) تا نت دو دو اکتاو بالای دو میانی (C6) است و نت‌های آن عمدتاً در “کلید فا” نوشته می‌شوند، اما برای نت‌های بالاتر از “کلید دو خط چهارم” (تنور) و حتی “کلید سل” نیز استفاده می‌شود.
تفاوت ویولن و ویولن سل در نحوه نواختن
- ویولن: نوازنده ویولن معمولاً ایستاده یا نشسته (بدون نیاز به تکیه‌گاه اضافی برای ساز) است که برای نواختن ویولن، ساز را بین شانه و چانه (زیر چانه) قرار داده، با دست چپ سیم‌ها را فشار داده و با دست راست آرشه را حرکت می‌دهد. تکنیک‌های نوازندگی ویولن شامل حرکات سریع و ظریف آرشه و انگشت‌گذاری دقیق است.
- ویولن سل: به دلیل اندازه‌ی بزرگ، نوازنده حتماً باید روی صندلی بنشیند و ساز را بین زانوهای خود قرار دهد، به طوری که پایه‌ی آن روی زمین تکیه کند. گردن ساز تقریباً عمودی و رو به بالا قرار می‌گیرد. به دلیل اندازه بزرگتر و سیم‌های ضخیم‌تر، حرکات آرشه در ویولن سل معمولاً کندتر و سنگین‌تر است و انگشت‌گذاری به دلیل فاصله بیشتر بین نت‌ها می‌تواند متفاوت باشد. همچنین، نوازندگان ویولن سل باید با سه کلید موسیقی (باس، تنور و تربل) آشنا باشند، در حالی که نوازندگان ویولن فقط از کلید تربل استفاده می‌کنند.
مقایسه تکنیک نوازندگی ویولنسل و ویولن
اصول اولیه آرشه‌کشی (تولید صدا) و انگشت‌گذاری (تغییر نت‌ها) در هر دو ساز مشابه است اما در ادامه به تفاوت های این دو ساز در نوع نوازندگی آنها میپردازیم:
- فاصله انگشتان: به دلیل بزرگتر بودن ویولن سل، فواصل بین نت‌ها روی دسته ساز بیشتر است و نوازنده نیاز به کشش بیشتری در انگشتان دست چپ دارد.
- نحوه گرفتن آرشه: کمی متفاوت است و وزن دست در آرشه‌کشی ویولن سل نقش بیشتری دارد.
- پوزیسیون‌ها: هر دو از سیستم پوزیسیون‌بندی برای رسیدن به نت‌های بالاتر استفاده می‌کنند، اما به دلیل تفاوت در اندازه، حس فیزیکی و فواصل در پوزیسیون‌ها متفاوت است. ویولن سل از “پوزیسیون شست” (Thumb position) برای نت‌های بسیار بالا استفاده گسترده‌ای می‌کند.
تعداد سیم‌ها و نحوه کوک ویولن و ویولن سل
هر دو ساز دارای چهار سیم هستند. سیم‌های ویولن به ترتیب از زیر به بم به صورت می (E)، لا (A)، ر (D) و سل (G) کوک می‌شوند. در حالی که سیم‌های ویولن سل به ترتیب از زیر به بم به صورت لا (A)، ر (D)، سل (G) و دو (C) کوک می‌شوند. توجه داشته باشید که پایین‌ترین سیم ویولن سل (دو) یک اکتاو بم‌تر از پایین‌ترین سیم ویولن (سل) است.
فرق آرشه ویولن و ویولنسل
آرشه ویولن معمولاً بلندتر و سبک‌تر از آرشه ویولن سل است و موی کمتری دارد. در حالی که آرشه ویولن سل، کوتاه‌تر و سنگین‌تر است و موی بیشتری دارد، زیرا برای تولید صدای عمیق‌تر به فشار بیشتری روی سیم‌ها نیاز است.
نقش ویولن و ویولن سل در ارکستر و موسیقی
- ویولن: اغلب نقش اصلی ملودیک را بر عهده دارد. در ارکستر سمفونیک معمولاً دو بخش ویولن (ویولن اول و ویولن دوم) وجود دارد که بزرگترین بخش ارکستر را تشکیل می‌دهند. ویولن اول‌ها معمولاً خط ملودی اصلی و بخش‌های تکنیکی‌تر را اجرا می‌کنند.
- ویولن سل: نقشی حیاتی در ایجاد پایه هارمونیک و ریتمیک دارد. اغلب خط باس را همراه با کنترباس‌ها اجرا می‌کند، اما به دلیل گستره‌ی وسیع و صدای پر احساسش، سولوهای ملودیک فراوانی نیز برای آن نوشته می‌شود. در کوارتت زهی، نقش باس گروه را دارد.
مقایسه یادگیری ویولن و ویولن سل
یادگیری هر دو ساز چالش‌برانگیز است و نیازمند صبر، تمرین مداوم و راهنمایی معلم خوب است. برخی معتقدند تولید صدای اولیه صاف و کوک در ویولن ممکن است کمی دشوارتر باشد. از طرف دیگر، چالش‌های فیزیکی ویولن سل (اندازه، کشش انگشتان) می‌تواند برای افراد با جثه کوچکتر یا دستان کوچکتر، ملاحظات بیشتری را ایجاب کند (البته سازهایی با اندازه‌های کوچکتر برای هنرجویان کم سن و سال وجود دارد).
قیمت ویولن و ویلنسل
به طور کلی، ویولن سل به دلیل اندازه بزرگتر و مواد بیشتری که در ساخت آن به کار می‌رود، معمولاً گران‌تر از ویولن با کیفیت مشابه است. همچنین، لوازم جانبی مانند آرشه و جعبه ویولن سل نیز ممکن است گران تر باشند.
در کل، ویولن و ویولن سل، علی‌رغم تعلق به یک خانواده، دو دنیای صوتی و فیزیکی متفاوت را ارائه می‌دهند. ویولن با صدای زیر، درخشان و چابکی بی‌نظیرش و ویولن سل با صدای گرم، عمیق و پراحساسش، هر کدام جایگاه منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزینی در دنیای موسیقی دارند. انتخاب بین این دو ساز بیشتر به سلیقه صوتی، علاقه شخصی و گاهی ویژگی‌های فیزیکی نوازنده بستگی دارد، اما هر دو قادر به خلق زیباترین و تاثیرگذارترین قطعات موسیقی هستند.
فروشگاه ساز برتر، به عنوان یکی از معتبرترین فروشگاه های موسیقی در ایران، طیف وسیعی از انواع ویولن را با ضمانت اصالت، بهترین کیفیت و همچنین مناسب ترین قیمت به مشتریان خود ارائه می دهد. شما می توانید برای مشاهده محصولات به صفحه فروشگاه ساز برتر مراجعه کنید.